1. Cơ sở pháp lý
Vi phạm trong giao dịch dân sự
Theo Điều 430–438 Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS), bán hàng nhưng không giao hàng đúng hạn là vi phạm hợp đồng và phát sinh trách nhiệm:
•Hoàn trả toàn bộ tiền đặt cọc kèm lãi chậm trả.
•Bồi thường thiệt hại thực tế, phạt vi phạm (nếu có thỏa thuận).
•Người tiêu dùng có quyền khiếu nại tới Cục Cạnh tranh & Bảo vệ Người tiêu dùng hoặc Sở Công Thương nơi tổ chức/cá nhân kinh doanh đăng ký hoạt động.
2. Khi nào chuyển thành trách nhiệm hình sự?
Hành vi cố ý không giao hàng, không hoàn tiền có thể bị xử lý theo hai tội danh trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017):
2.1. Lừa đảo chiếm đoạt tài sản – Điều 174
Áp dụng khi ngay từ đầu bên bán dùng thủ đoạn gian dối (quảng cáo sai sự thật, dựng quy trình sản xuất “ảo”, cam kết năng lực không có thật) để chiếm đoạt tiền đặt cọc.
2.2. Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản – Điều 175
Áp dụng khi việc nhận tiền ban đầu là hợp pháp nhưng bên bán cố tình chiếm đoạt: tiêu hết tiền sản xuất, bỏ trốn, né tránh liên lạc, liên tục trì hoãn không lý do xác đáng.
Với giá trị thiệt hại 3,6 tỷ đồng, cả hai tội danh đều rơi vào khung hình phạt cao nhất 12–20 năm tù, thậm chí tù chung thân (khoản 4 Điều 174, 175 BLHS).
3. Chế tài hành chính song song
Vi phạm thương mại điện tử – căn cứ Nghị định 98/2020/NĐ CP và Nghị định 24/2025/NĐ CP
3.1. Khung phạt tiền
3.1.1. Mức phạt cơ bản
•Tổ chức kinh doanh: phạt tiền từ 40 triệu đến 100 triệu đồng.
•Cá nhân (người bán riêng lẻ trên sàn/ mạng xã hội): phạt bằng 50 % mức phạt tổ chức, tối đa 50 triệu đồng.
3.1.2. Biện pháp khắc phục hậu quả
•Buộc hoàn trả 100 % số tiền đã thu trái phép cho người mua.
•Buộc gỡ bỏ, đính chính toàn bộ thông tin, quảng cáo, link đặt hàng vi phạm.
•Đình chỉ hoạt động thương mại điện tử đến 06 tháng nếu tái phạm hoặc có doanh thu lớn.
3.2. Cơ quan có thẩm quyền xử phạt
•Cục Quản lý Thị trường (QLTT): kiểm tra, lập biên bản và ra quyết định xử phạt.
•Sở Công Thương: xử lý website/app TMĐT thuộc phạm vi địa phương.
•Cục Thương mại Điện tử & Kinh tế số (Bộ Công Thương): yêu cầu chặn tên miền, thu hồi giấy chứng nhận TMĐT, chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra nếu cần.
3.3. Tình tiết tăng nặng & giảm nhẹ
•Tăng nặng: số tiền chiếm đoạt > 500 triệu đồng; ảnh hưởng > 100 người; cố tình che giấu nguồn tiền, tẩu tán tài sản; tiếp tục vi phạm sau khi bị yêu cầu khắc phục.
•Giảm nhẹ: chủ động khắc phục hậu quả, hoàn tiền đầy đủ trước khi có quyết định xử phạt; hợp tác cung cấp thông tin, thành khẩn khai báo.
3.4. Mối liên hệ với trách nhiệm hình sự
Nếu không chấp hành quyết định xử phạt hoặc tái phạm có hệ thống gây thiệt hại nghiêm trọng, hồ sơ sẽ được chuyển sang cơ quan điều tra để xem xét truy cứu:
•Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS) – khi có yếu tố gian dối ngay từ đầu.
•Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS) – khi nhận tiền hợp pháp rồi cố tình chiếm đoạt.
4. Hướng dẫn bảo vệ quyền lợi người mua
4.1. Thu thập và lưu trữ chứng cứ
•Sao kê, biên lai chuyển khoản.
•Email/tin nhắn xác nhận đơn hàng, thông báo hoãn giao.
•Ảnh chụp bài quảng cáo, bài đăng chính thức liên quan đến lightstick Jack J97.
4.2. Tố giác tội phạm
Soạn đơn tố giác (Điều 144 BLTTHS 2015) kèm chứng cứ gửi:
•Công an quận/huyện nơi đặt trụ sở pháp nhân hoặc nơi cư trú của người đại diện.
•Phòng Cảnh sát Kinh tế (PC03) Công an tỉnh/thành phố.
4.3. Khiếu nại, khởi kiện dân sự
•Gửi khiếu nại tới Cục Cạnh tranh & BVNTD để được hòa giải, yêu cầu hoàn tiền.
•Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để đòi tiền, lãi, phạt vi phạm.
•Liên kết tập thể (class action): lập danh sách, ủy quyền chung để tăng sức ép và chứng minh quy mô thiệt hại.
5. Bài học cho nghệ sĩ & doanh nghiệp
5.1. Minh bạch tiến độ:
công bố lịch sản xuất, đăng hình ảnh thực tế, cập nhật mốc giao hàng.
5.2. Ký quỹ/escrow:
sử dụng cổng thanh toán giữ tiền đến khi giao đủ hàng.
5.3. Hoàn tiền tự động:
điều khoản phạt trễ hạn và quy trình hoàn tiền rõ ràng.
5.4. Tuân thủ pháp luật TMĐT:
đăng ký website/app bán hàng, niêm yết điều khoản dịch vụ, bảo vệ thông tin người tiêu dùng.
6. Kết luận
“Danh tiếng xây bằng niềm tin, sụp đổ chỉ trong một lần thất hứa.”
Với thiệt hại 3,6 tỷ đồng và dấu hiệu chiếm đoạt, vụ lightstick Jack J97 có thể trở thành vụ án hình sự nghiêm trọng chứ không chỉ là “lùm xùm showbiz”. Người tiêu dùng cần chủ động sử dụng công cụ pháp lý, còn nghệ sĩ và doanh nghiệp phải coi trọng trách nhiệm – minh bạch – tuân thủ nếu không muốn đánh mất niềm tin và đối mặt với rủi ro pháp lý nặng nề.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY LUẬT TNHH DL PINNACLE
Địa chỉ: Tầng 3, 18A/76 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0914.491.911
Email: info@dlpinnacle.vn
Website: https://www.dlpinnacle.vn