1. Khái niệm CSHHL
Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, CSHHL là cá nhân có quyền sở hữu trên thực tế vốn điều lệ hoặc có quyền chi phối đối với doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, trừ các cá nhân sau:
•Người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;
•Người đại diện phần vốn nhà nước tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
2. Tiêu chí xác định CSHHL
Căn cứ khoản 1 Điều 17 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp có tư cách pháp nhân xác định CSHHL là cá nhân đáp ứng một trong các tiêu chí sau:
•Sở hữu trực tiếp/gián tiếp (thông qua tổ chức khác) từ 25% vốn điều lệ/tổng số cổ phần có quyền biểu quyết trở lên của doanh nghiệp.
•Cá nhân có quyền chi phối việc thông qua ít nhất một trong các vấn đề sau:
(i) Bổ nhiệm, miễn nhiệm hoặc bãi nhiệm đa số hoặc tất cả thành viên hội đồng quản trị, chủ tịch hội đồng quản trị, chủ tịch hội đồng thành viên;
(ii) Người đại diện theo pháp luật, giám đốc hoặc tổng giám đốc của doanh nghiệp;
(iii) Sửa đổi, bổ sung điều lệ của doanh nghiệp;
(iv) Thay đổi cơ cấu tổ chức quản lý công ty;
(v) Tổ chức lại, giải thể công ty.
3. Nghĩa vụ của doanh nghiệp về CSHHL theo Luật Doanh nghiệp năm 2025
3.1. Kê khai thông tin CSHHL
Quy định chung
Người thành lập doanh nghiệp/doanh nghiệp phải kê khai và thông báo thông tin về CSHHL, thông tin để xác định CSHHL đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh.
Doanh nghiệp đăng ký thành lập trước 01/7/2025
Việc bổ sung thông tin về CSHHL (nếu có), thông tin để xác định CSHHL (nếu có) được thực hiện đồng thời tại thời điểm doanh nghiệp thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp gần nhất, trừ trường hợp doanh nghiệp có yêu cầu bổ sung thông tin sớm hơn.
3.2. Thu thập, cập nhật, lưu giữ và cung cấp thông tin CSHHL
Doanh nghiệp có nghĩa vụ thu thập, cập nhật, lưu giữ thông tin về CSHHL; cung cấp chính xác, đầy đủ các thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác định CSHHL khi được yêu cầu.
3.3. Lưu giữ tài liệu về CSHHL
Doanh nghiệp phải lưu giữ danh sách CSHHL đã kê khai, thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh dưới hình thức văn bản giấy/văn bản điện tử tại trụ sở chính/địa điểm khác được quy định trong Điều lệ; thời hạn lưu giữ thực hiện theo quy định của pháp luật.
Danh sách CSHHL bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây: họ, tên; ngày, tháng, năm sinh; quốc tịch; dân tộc; giới tính; địa chỉ liên lạc; tỷ lệ sở hữu hoặc quyền chi phối; thông tin về giấy tờ pháp lý của cá nhân CSHHL.
3.4. Thông báo thay đổi thông tin về CSHHL
Doanh nghiệp phải thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh khi có thay đổi thông tin về CSHHL trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thay đổi, trừ trường hợp đối với công ty niêm yết và công ty đăng ký giao dịch chứng khoán.
4. Chế tài pháp lý khi doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ về CSHHL
4.1. Thực trạng
Các quy định về CSHHL chỉ vừa mới được pháp luật ghi nhận rõ ràng hơn trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, do đó tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có bất kỳ văn bản pháp luật nào quy định chế tài pháp lý cụ thể, chuyên biệt áp dụng cho các doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ về CSHHL.
4.2. Áp dụng quy định hiện hành
Căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, các quy định mới về CSHHL được các nhà làm luật bổ sung vào các Điều, khoản sẵn có về đăng ký doanh nghiệp và lưu giữ tài liệu của doanh nghiệp trong Luật Doanh nghiệp năm 2020.
Do đó, doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ về CSHHL khi đăng ký doanh nghiệp và/hoặc lưu giữ tài liệu của doanh nghiệp có thể bị áp dụng các chế tài pháp lý theo các quy định hiện hành, cụ thể như sau:
4.2.1. Vi phạm về kê khai hồ sơ đăng ký doanh nghiệp
Xử phạt vi phạm hành chính
Theo Điều 43 Nghị định số 122/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi kê khai không trung thực, không chính xác thông tin về CSHHL khi đăng ký doanh nghiệp.
Thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 212 Luật Doanh nghiệp năm 2020, doanh nghiệp có thể bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp trong trường hợp có căn cứ xác định thông tin về CSHHL kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp là giả mạo.
4.2.2. Vi phạm về thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp
Theo Điều 49 Nghị định số 122/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt cảnh cáo hoặc bị phạt tiền với số tiền lên đến 30.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm thời hạn thông báo thay đổi thông tin về CSHHL.
Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc gửi thông báo thay đổi thông tin về CSHHL đến Cơ quan đăng ký kinh doanh.
4.2.3. Không lưu giữ các tài liệu tại trụ sở chính hoặc địa điểm khác được quy định trong Điều lệ
Theo điểm d khoản 2 Điều 52 Nghị định số 122/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối vời hành vi không lưu giữ danh sách CSHHL tại trụ sở chính hoặc địa điểm khác được quy định trong Điều lệ.
Mặc dù các quy định về nghĩa vụ của doanh nghiệp liên quan đến CSHHL đã chính thức có hiệu lực, tuy nhiên, vẫn khó tránh khỏi thực trạng nhiều doanh nghiệp không tuân thủ hoặc cố tình né tránh các nghĩa vụ này. Do đó, việc ban hành các chế tài pháp lý đồng bộ, rõ ràng để xử lý hành vi vi phạm nghĩa vụ về CSHHL là điều tất yếu, góp phần hoàn thiện cơ chế pháp luật về quản trị doanh nghiệp. Trong thời gian chờ đợi các văn bản pháp luật quy định chế tài cụ thể, chuyên biệt áp dụng trực tiếp cho từng hành vi không tuân thủ nghĩa vụ về CSHHL, doanh nghiệp vẫn có thể bị áp dụng các chế tài pháp lý hiện hành đối với hành vi vi phạm về đăng ký doanh nghiệp và lưu giữ tài liệu của doanh nghiệp.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY LUẬT TNHH DL PINNACLE
Địa chỉ: Tầng 3, 18A/76 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0914.491.911
Email: info@dlpinnacle.vn
Website: https://www.dlpinnacle.vn