MỌI TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI ĐỀU CÓ THỂ GIẢI QUYẾT BẰNG TRỌNG TÀI?

Hiện nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế sâu rộng, nền kinh tế thị trường tại Việt Nam đang ngày càng phát triển, kéo theo đó là các xung đột pháp lý và những tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại. Khi mâu thuẫn phát sinh, các bên trong hoạt động thương mại có thể lựa chọn nhiều phương thức khác nhau để giải quyết tranh chấp và một trong số đó là Trọng tài thương mại – một giải pháp giải quyết tranh chấp với những ưu điểm vượt trội. Tại Việt Nam, hoạt động trọng tài thương mại được điều chỉnh cụ thể bởi Luật Trọng tài thương mại năm 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

1. Trọng tài thương mại là gì?

1.1. Khái niệm

Trọng tài thương mại là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp ngoài Tòa án, được các bên thỏa thuận lựa chọn để giải quyết các bất đồng phát sinh trong hoạt động thương mại. Trong đó, một hoặc nhiều trọng tài viên do các bên lựa chọn hoặc do Trung tâm trọng tài/Tòa án chỉ định sẽ xem xét toàn diện vụ việc và đưa ra phán quyết trọng tài mang tính ràng buộc pháp lý đối với các bên.

1.2. Hình thức

• Trọng tài quy chế là hình thức giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài theo quy định của Luật Trọng tài thương mại năm 2010 và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài đó.

• Trọng tài vụ việc là hình thức giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật Trọng tài thương mại năm 2010 và trình tự, thủ tục do các bên thoả thuận.

2. Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp của trọng tài

Căn cứ Điều 2 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp sau:

• Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.

• Tranh chấp trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại.

• Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng trọng tài.

3. Điều kiện giải quyết tranh chấp bằng trọng tài

Căn cứ khoản 1 Điều 5 Luật Trọng tài thương mại năm 2010, tranh chấp được giải quyết bằng Trọng tài nếu các bên có thoả thuận trọng tài, được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.

Trường hợp đặc biệt

Tranh chấp có thỏa thuận trọng tài nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác:

• Có quyết định của Tòa án huỷ phán quyết trọng tài, hủy quyết định của Hội đồng trọng tài về việc công nhận sự thỏa thuận của các bên;

• Thỏa thuận trọng tài vô hiệu;

• Thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 5 Điều 4 Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐTP;

• Tranh chấp không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài;

• Có quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp của Hội đồng trọng tài, Trung tâm trọng tài do nguyên đơn hoặc bị đơn là cá nhân đã chết mà quyền, nghĩa vụ của họ không được thừa kế;

• Có quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp của Hội đồng trọng tài, Trung tâm trọng tài do nguyên đơn hoặc bị đơn là cơ quan, tổ chức đã chấm dứt hoạt động, bị phá sản, giải thể, hợp nhất, sáp nhập, chia, tách hoặc chuyển đổi hình thức tổ chức mà không có cơ quan, tổ chức nào tiếp nhận quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức đó;

• Có quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp của Hội đồng trọng tài, Trung tâm trọng tài do các bên thoả thuận chấm dứt việc giải quyết tranh chấp.

4. Thỏa thuận trọng tài

4.1. Hình thức thỏa thuận trọng tài

Thỏa thuận trọng tài có thể được xác lập dưới hình thức điều khoản trọng tài trong hợp đồng hoặc dưới hình thức thỏa thuận riêng, tuy nhiên, bắt buộc phải được xác lập dưới dạng văn bản hoặc các hình thức sau:

• Trao đổi giữa các bên bằng telegram, fax, telex, thư điện tử và các hình thức khác theo quy định của pháp luật;

• Trao đổi thông tin bằng văn bản giữa các bên;

• Thỏa thuận được luật sư, công chứng viên hoặc tổ chức có thẩm quyền ghi chép lại bằng văn bản theo yêu cầu của các bên;

• Văn bản có thể hiện thỏa thuận trọng tài như hợp đồng, chứng từ, điều lệ công ty và những tài liệu tương tự khác mà các bên dẫn chiếu đến trong giao dịch;

• Trao đổi về đơn kiện và bản tự bảo vệ mà trong đó thể hiện sự tồn tại của thoả thuận do một bên đưa ra và bên kia không phủ nhận.

4.2. Hiệu lực của thỏa thuận trọng tài

• Việc thay đổi, gia hạn, hủy bỏ hợp đồng, hợp đồng vô hiệu hoặc không thể thực hiện được không làm mất hiệu lực của thoả thuận trọng tài.

• Nếu một bên tham gia thoả thuận trọng tài là cá nhân chết hoặc mất năng lực hành vi, thoả thuận trọng tài vẫn có hiệu lực đối với người thừa kế/người đại diện theo pháp luật của người đó, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.

• Nếu một bên tham gia thỏa thuận trọng tài là tổ chức phải chấm dứt hoạt động, bị phá sản, giải thể, hợp nhất, sáp nhập, chia, tách hoặc chuyển đổi hình thức tổ chức, thỏa thuận trọng tài vẫn có hiệu lực đối với tổ chức tiếp nhận quyền và nghĩa vụ của tổ chức đó, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.

4.3. Thoả thuận trọng tài vô hiệu

Căn cứ Điều 18 Luật Trọng tài thương mại 2010 (được hướng dẫn bởi Điều 3 Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐTP), một thỏa thuận trọng tài sẽ bị coi là vô hiệu khi thuộc một trong những trường hợp sau đây:

• Được xác lập để giải quyết những tranh chấp không thuộc thẩm quyền của trọng tài.

• Do người không có thẩm quyền xác lập, trừ trường hợp trong quá trình thực hiện hợp đồng hoặc trong tố tụng trọng tài, người có thẩm quyền đã biết, đã chấp thuận hoặc không phản đối việc ký kết này.

• Do người không có năng lực hành vi dân sự xác lập.

• Hình thức của thoả thuận trọng tài không phù hợp với các hình thức đã nêu ở trên.

• Một trong các bên bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép trong quá trình xác lập thoả thuận trọng tài và có yêu cầu tuyên bố thoả thuận trọng tài đó là vô hiệu.

• Vi phạm điều cấm của pháp luật.

5. Mọi tranh chấp thương mại đều có thể giải quyết bằng trọng tài?

Căn cứ các nội dung đã đề cập trước đó, có thể khẳng định không phải mọi tranh chấp thương mại đều có thể giải quyết bằng trọng tài.

Một tranh chấp thương mại được giải quyết bằng trọng tài khi đáp ứng đủ hai yếu tố chính như sau:

• Tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của trọng tài;

• Tồn tại thỏa thuận trọng tài hợp lệ giữa các bên tranh chấp.

Trọng tài thương mại là một cơ chế giải quyết tranh chấp hiện đại, một thiết chế tài phán tư, tồn tại song song và độc lập với hệ thống Tòa án nhân dân, nhưng được Nhà nước thừa nhận về mặt hiệu lực và giá trị pháp lý. Phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được xem như là sự dung hòa giữa tính linh hoạt của phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án và sự bảo đảm quyền lực Nhà nước trong việc thi hành phán quyết trọng tài. Lựa chọn trọng tài để giải quyết tranh chấp không chỉ là sự khẳng định quyền tự do thỏa thuận của các bên, mà còn là một giải pháp pháp lý an toàn, hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thông tin liên hệ

CÔNG TY LUẬT TNHH DL PINNACLE

Địa chỉ: Tầng 3, 18A/76 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 0914.491.911

Email: info@dlpinnacle.vn

Website: https://www.dlpinnacle.vn

BÀI VIẾT MỚI

CÓ NÊN NHỜ NGƯỜI KHÁC ĐỨNG TÊN “SỔ ĐỎ”?

Trong những năm gần đây, vì một số lý do như, không ít người – đặc biệt là người Việt Nam ở nước ngoài hoặc người chưa đủ điều kiện pháp lý để đăng ký quyền sử dụng đất/vay vốn ngân hàng – thay vì tự mình đứng tên “sổ đỏ” đã nhờ người khác đứng tên hộ. Đây có thể là giải pháp tình thế, nhưng lại giống như việc “gửi trứng cho ác”: lợi ích trước mắt thì có, nhưng rủi ro pháp lý tiềm ẩn phía sau có thể khiến người chủ thực sự “mất trắng” tài sản chỉ trong chớp mắt, đặc biệt là khi mối quan hệ giữa các bên thay đổi.

VỢ HOẶC CHỒNG TỰ Ý BÁN ĐẤT CHUNG

Quyền sử dụng đất là một trong những loại tài sản có giá trị lớn và giữ vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội. Trong quan hệ hôn nhân, quyền sử dụng đất có thể là tài sản chung của vợ chồng hoặc tài sản riêng của mỗi bên. Khi quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng thì việc xác lập, thực hiện, chấm dứt các giao dịch liên quan đến tài sản này phải tuân thủ đồng thời các quy định của pháp luật Hôn nhân và Gia đình, pháp luật Dân sự và pháp luật Đất đai để có thể đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho cả vợ và chồng – những người đồng sở hữu tài sản. Trong thực tiễn pháp lý đã ghi nhận không ít trường hợp một bên vợ hoặc chồng tự ý thực hiện giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất chung mà không có sự đồng ý hoặc ủy quyền của người còn lại, từ đó làm phát sinh tranh chấp và đặt ra vấn đề pháp lý về hiệu lực của giao dịch chuyển nhượng.

HỘ KINH DOANH HAY CÔNG TY

Quyết định đăng ký hộ kinh doanh (HKD) hay thành lập công ty (CTY) giống như chọn phương tiện cho hành trình khởi nghiệp: xe máy gọn nhẹ hay ô-tô vững chãi? Bài viết này phân tích thuế, trách nhiệm pháp lý, vận hành và thời điểm “lên đời” mô hình, kèm ví dụ thực tế để bạn ra quyết định sáng suốt.

VI PHẠM HỢP ĐỒNG KHI BẤT KHẢ KHÁNG

Theo quy định của pháp hiện hành, cá nhân, pháp nhân có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực; nếu không thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nội dung của nghĩa vụ (gọi chung là vi phạm nghĩa vụ) thì phải gánh chịu các chế tài tương ứng với hành vi vi phạm. Tuy nhiên trên thực tế, trong quá trình thực hiện nghĩa vụ sẽ có thể xảy ra rất nhiều sự cố nằm ngoài khả năng kiểm soát của các bên, khiến cho một hoặc các bên không thể thực hiện được nghĩa vụ của mình. Để đảm bảo công bằng, pháp luật cũng đã dự liệu trước một số trường hợp bên vi phạm nghĩa vụ được miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm, và một trong số đó là sự kiện bất khả kháng.

MÂU THUẪN GIỮA CỔ ĐÔNG VÀ NGƯỜI QUẢN LÝ

Công ty cổ phần là một trong những loại hình doanh nghiệp phổ biến nhất hiện nay, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Trong quá trình hoạt động của công ty cổ phần, xuất phát từ sự tách bạch giữa quyền sở hữu và quyền quản lý, không thể tránh khỏi việc phát sinh các mâu thuẫn lợi ích giữa cổ đông và người quản lý công ty. Những mâu thuẫn này, nếu không được giải quyết kịp thời và phù hợp có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, tình hình tài chính cũng như uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.

SỬ DỤNG TRÁI PHÉP TÀI SẢN

Tài sản là đối tượng trung tâm trong nhiều mối quan hệ pháp luật và việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản là một trong những nguyên tắc cơ bản của hệ thống pháp luật Việt Nam. Để bảo vệ nguyên tắc này, pháp luật hiện hành đã thiết lập những rào cản kiên cố nhằm ngăn cản mọi hành vi xâm phạm quyền sở hữu tài sản, trong đó bao gồm hành vi sử dụng trái phép tài sản của người khác. Mọi chủ thể vi phạm, bất kể là ai, đều sẽ phải đối mặt với những chế tài pháp lý tương xứng, phản ánh mức độ nghiêm trọng của hành vi đã gây ra.

ĐOÀN KẾT CỘNG ĐỒNG

Trong một cộng đồng cư dân, sức mạnh của sự đoàn kết không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà còn là một yếu tố quyết định quan trọng đối với sự thịnh vượng và an lành. Khi cư dân hòa nhập và hỗ trợ lẫn nhau, họ có thể đối mặt với thách thức lớn một cách hiệu quả hơn, xây dựng một môi trường sống tích cực và tạo ra các cơ hội phát triển. Việc hiểu và đối phó với những nguyên nhân gây ra sự chia rẽ trong cộng đồng cư dân là bước quan trọng để xây dựng một môi trường sống tích cực và bình an.

BỎ ÁN TỬ HÌNH

Sáng ngày 25/6 vừa qua, một bước tiến quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam đã được thông qua khi Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự với sự đồng thuận cao từ các đại biểu (429/439 phiếu tán thành, chiếm 89,75%). Luật này chính thức có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2025. Một trong những điểm sửa đổi mang tính nhân văn và được dư luận đặc biệt quan tâm chính là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, thay vào đó là hình phạt tù chung thân không xét giảm án.