Mục lục
1. Hợp đồng thuê nhà là gì?
1.1. Khái niệm
Theo quy định tại Điều Điều 472 Bộ luật Dân sự năm 2015, hợp đồng thuê nhà là thỏa thuận giữa bên cho thuê (chủ sở hữu nhà) và bên thuê (người có nhu cầu sử dụng nhà), theo đó bên cho thuê giao tài sản là căn nhà cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê.
1.2. Phân loại
a.Hợp đồng thuê nhà ở
b.Hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác
1.3. Hình thức
Căn cứ Luật Nhà ở năm 2023, hợp đồng thuê nhà phải được lập thành văn bản và có thể thực hiện công chứng, chứng thực nếu các bên có nhu cầu.
1.4. Nội dung cơ bản
a.Họ và tên của cá nhân, tên của tổ chức và địa chỉ của các bên.
b.Mô tả đặc điểm của nhà thuê và đặc điểm của thửa đất ở gắn với nhà thuê.
c.Giá trị góp vốn, giá giao dịch nhà ở nếu hợp đồng có thỏa thuận về giá; trường hợp mua bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở mà Nhà nước có quy định về giá thì các bên phải thực hiện theo quy định đó;
d.Giá thuê, thời hạn và phương thức thanh toán.
e.Thời gian giao nhận nhà và thời hạn thuê.
f. Quyền và nghĩa vụ của các bên.
2. Các trường hợp chấm dứt hợp đồng thuê nhà
Khi thuê nhà không phải tài sản công, có 07 trường hợp chấm dứt hợp đồng thuê theo Luật Nhà ở năm 2023 như sau:
a.Hợp đồng hết hạn (đối với hợp đồng thuê nhà có thời hạn)/Sau 90 ngày kể từ ngày có thông báo chính thức của bên cho thuê về việc chấm dứt hợp đồng (đối với hợp đồng thuê nhà không xác định thời hạn);
b.Các bên thoả thuận chấm dứt hợp đồng;
c.Nhà cho thuê không còn;
d.Bên thuê nhà là cá nhân đã chết hoặc bị Toà án tuyên bố mất tích;
e.Bên thuê nhà là tổ chức giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động;
f.Nhà cho thuê bị hư hỏng nặng, có nguy cơ bị sập đổ/thuộc khu vực đã có quyết định thu hồi đất, giải toả, phá dỡ/bị Nhà nước trưng mua, trưng dụng;
g.Một trong các bên đơn phương chấm dứt hợp đồng.
3. Chủ sở hữu nhà có quyền bán nhà đang cho thuê hay không?
3.1. Hợp đồng thuê có điều khoản hạn chế quyền bán nhà
Nếu hợp đồng thuê có điều khoản quy định rằng chủ sở hữu không được bán nhà trong thời hạn cho thuê thì chủ sở hữu phải tuân thủ thỏa thuận này.
Việc bán nhà trong trường hợp này sẽ bị coi là vi phạm hợp đồng thuê và dẫn đến trách nhiệm pháp lý liên quan như phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại (nếu có) theo thỏa thuận hợp đồng và quy định pháp luật.
3.2. Hợp đồng thuê không có điều khoản hạn chế quyền bán nhà
Nếu hợp đồng thuê không có điều khoản hạn chế quyền bán nhà trong thời hạn cho thuê thì chủ sở hữu phải thông báo bằng văn bản cho bên thuê biết về việc bán và điều kiện bán nhà; bên thuê nhà được quyền ưu tiên mua nếu đã thanh toán đủ tiền thuê nhà cho bên cho thuê tính đến thời điểm nhận được thông báo trên.
Trong thời hạn 30 ngày (trừ trường hợp các bên thoả thuận thời gian khác) kể từ ngày bên thuê nhận được thông báo mà không có ý định mua nhà thì chủ sở hữu mới được quyền bán nhà cho người khác.
3.3. Kết luận
Như vậy, nếu hợp đồng thuê không có điều khoản hạn chế quyền bán nhà trong thời hạn cho thuê thì chủ sở hữu nhà được quyền bán nhà đang cho thuê.
4. Hợp đồng thuê có bị chấm dứt khi nhà đang cho thuê được bán cho người khác?
4.1.Cơ sở pháp lý
Căn cứ khoản 2 Điều 173 Luật Nhà ở năm 2023, hợp đồng thuê sẽ không bị chấm dứt khi nhà đang cho thuê được bán cho người khác, người thuê nhà vẫn được quyền tiếp tục thuê cho đến hết thời hạn hợp đồng, chủ sở hữu nhà mới có trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
4.1.Ý kiến tư vấn
Tuy nhiên, để tránh các vấn đề tranh chấp phát sinh về sau, nếu có sự thay đổi về chủ sở hữu nhà thì chủ sở hữu cũ, chủ sở hữu mới và bên thuê nên cùng nhau xác lập văn bản về việc chủ sở hữu mới phải tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê nhà đến khi hết hạn hợp đồng.
5. Hậu quả pháp lý trong trường hợp bán nhà đang cho thuê mà không thông báo cho bên thuê?
Cơ sở pháp lý
Việc chủ sở hữu nhà tự ý bán nhà cho thuê trong thời hạn hợp đồng thuê mà không thông báo cho bên thuê là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm “quyền ưu tiên mua” của bên thuê.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015, giao dịch mua bán nhà trong trường hợp này có thể bị tuyên bố vô hiệu. Khi đó, các bên sẽ phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận và quyền lợi của bên thuê sẽ được bảo vệ.
6. Chủ sở hữu nhà mới có được đòi lại nhà từ người thuê?
Như đã đề cập trước đó, khi mua nhà đang cho thuê, chủ sở hữu nhà mới có trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê. Dó đo, họ không được quyền đòi lại nhà tử người thuê nếu hợp đồng thuê nhà vẫn còn thời hạn.
Tuy nhiên, chủ sở hữu nhà mới được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu xảy ra các trường hợp sau:
a.Bên thuê không trả đủ tiền thuê từ 03 tháng trở lên mà không có lý do đã được thỏa thuận trong hợp đồng;
b.Bên thuê sử dụng nhà không đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng;
c.Bên thuê tự ý đục phá, cơi nới, cải tạo, phá dỡ nhà đang thuê;
d.Bên thuê tự ý chuyển đổi, cho mượn, cho thuê lại nhà đang thuê;
e.Bên thuê làm mất trật tự, vệ sinh môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của những người xung quanh đã bị lập biên bản đến lần thứ ba mà vẫn không khắc phục;
f.Không thỏa thuận được về việc điều chỉnh giá thuê nhà do bên cho thuê cải tạo nhà (được bên thuê đồng ý) khi thời gian cho thuê còn lại từ một phần ba thời hạn của hợp đồng thuê nhà trở xuống.
7. Những điều cần lưu ý khi thuê nhà
7.1. Tìm hiểu rõ thông tin về nhà thuê
Để bảo vệ quyền lợi chính đáng và tránh rủi ro pháp lý trong quá trình thuê nhà, trước khi tiến hành ký hợp đồng thuê nhà, bên thuê cần tìm hiểu các thông tin về nhà thuê như:
a.Danh tính và quyền sở hữu hợp pháp của người cho thuê;
b.Hiện trạng thực tế: hệ thống điện, nước, tường trần, thiết bị nội thất…;
c.Môi trường sống xung quanh;
d.Mức độ an ninh;
e.Điều kiện hạ tầng và các tiện ích.
7.2. Kiểm tra kỹ hợp đồng thuê
Trong quá trình thương lượng và ký kết hợp đồng thuê, bên thuê cần kiểm tra kỹ các nội dung trong hợp đồng để đảm bảo đầy đủ nội dung, đặc biệt là các điều khoản quy định về tiền thuê, tiền cọc và các chi phí liên quan trong quá trình thuê; thời hạn hợp đồng; điều kiện gia hạn và chấm dứt hợp đồng; các điều khoản liên quan đến trách nhiệm, nghĩa vụ thông báo giữa các bên.
7.3. Ghi nhận tình trạng tài sản trước khi nhận nhà
Khi bắt đầu thuê nhà, người thuê cần lập biên bản ghi nhận hiện trạng của tài sản để tránh những tranh cãi về sau liên quan đến việc hư hỏng hoặc thiệt hại.
7.4. Tuân thủ các quy định pháp luật và hợp đồng thuê nhà
Trong suốt thời gian hợp đồng thuê, bên thuê nên nghiêm túc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ trong hợp đồng, đặc biệt là nghĩa vụ thanh toán tiền thuê đúng thời hạn.
Bên thuê nên chủ động báo cho người cho thuê các vấn đề liên quan, sự cố xảy ra trong thời hạn thuê nhà. Đồng thời, việc lưu giữ cẩn thận tất cả biên lai thanh toán, hóa đơn, hợp đồng, phụ lục và các giấy tờ liên quan là rất quan trọng, nhằm có cơ sở làm bằng chứng rõ ràng nếu trong tương lai xảy ra tranh chấp hoặc mâu thuẫn giữa các bên.
Tóm lại, việc chủ sở hữu bán căn nhà đang cho thuê không làm chấm dứt hợp đồng thuê nhà một cách tự động nếu hợp đồng đó được lập hợp pháp và chủ sở hữu mới biết (hoặc phải biết) về sự tồn tại của hợp đồng thuê; chủ sở hữu mới có trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê, trừ khi các bên có thỏa thuận khác.
Để tránh tranh chấp phát sinh, người thuê cần đặc biệt lưu ý đến việc xác lập hợp đồng bằng văn bản rõ ràng, trong đó có ràng buộc cụ thể việc chủ nhà phải thông báo trước khi chuyển nhượng nhà đang cho thuê, đồng thời ghi nhận chi tiết quyền lợi của bên thuê trong trường hợp thay đổi chủ sở hữu.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY LUẬT TNHH DL PINNACLE
Địa chỉ: Tầng 3, 18A/76 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0914.491.911
Email: info@dlpinnacle.vn
Website: https://www.dlpinnacle.vn